POWSTAŃCZA RADIOSTACJA
Przed 74 laty, 8 sierpnia 1944 roku, w radiowym eterze pojawiła się powstańcza Radiostacja „Błyskawica”. Odegrała one rolę wyjątkową informując słuchaczy o wydarzeniach na barykadach i o wydarzeniach w kraju i za granicą. Emocjonalnie „Błyskawica” dostarczała ogromnego wsparcia tym, którzy jej słuchali.
Do warszawiaków walczących w powstaniu skierowane pierwsze słowa brzmiały: "Halo, tu mówi "Błyskawica"! Stacja nadawcza Armii Krajowej w Warszawie, na fali 32,8 oraz 52,1 m. Duch Warszawy jest wspaniały. Wspaniałe są kobiety Warszawy. Są wszędzie; na linii razem z żołnierzami lub jako sanitariuszki albo też łączniczki. Nawet dzieci ożywione są cudownym duchem męstwa. Pozdrawiamy wszystkich wolność miłujących ludzi świata! Żołnierzy Polski walczących we Włoszech i we Francji, polskich lotników i marynarzy".
I tak zaczęło się to nadzwyczajne polskie doświadczenie, które głęboko wpisuje się w dzieje polskiej radiofonii. Na stronie internetowej Polskiego Radia można przeczytać między innymi: Dlaczego radiostacja "Błyskawica" wystartowała z kilkudniowym opóźnieniem.
O perypetiach związanych z jej uruchomieniem opowiadał w audycji Jan Georgica. Mówił o tym, jak trudno było w warunkach okupacyjnych zgromadzić tak duże ilości sprzętu, który początkowo był przechowywany w różnych skrytkach, rozrzuconych po mieście.
O umówionej godzinie wszystko miało zostać dostarczone dwoma dorożkami na Stare Miasto.
- Na miejsce, w terminie dojechała tylko ta dorożka, którą ja jechałem – wspominał Georgica. - Druga dorożka wypełniona odbiornikami radiowymi i dużą ilością sprzętu, została skierowana ul. Królewską do Nowego Światu i tam utknęła. Tą dorożką jechała moja kuzynka, starsza, słaba kobieta. Wyładowała to wszystko na Nowym Świecie. Pod ogniem, bardzo ofiarnie dotarła na miejsce zbiórki.
- Ja nie przywiozłem ze sobą radiostacji – kontynuował swą opowieść komendant "Błyskawicy". - Było umówione z moimi dowódcami, że stację dostarczy mój zastępca, Stefan Chojnacki, ale on poległ w pierwszej godzinie powstania.
Stacja Nadawcza Armii Krajowej nadawała swoje audycje na falach krótkich i średnich. Część z nich znajduje się zapisana w wersji dźwiękowej w archiwach. Replika „Błyskawicy” znajduje się od 14 lat w Muzeum Powstania Warszawskiego.
Co jeszcze warto wiedzieć ? Przede wszystkim to, że początkowo mieściła się ona w siedzibie PKO, a potem w kawiarni „Adria” Jej kierownikiem był Stanisław Zadrożny, a audycje w języku polskim prowadził m.in. legendarny „kurier z Warszawy” i późniejszy dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia „Wolna Europa” Jan Nowak – Jeziorański.
HENRYK GRYMUZA
Zdjęcia: bonget.pw, www.info-pc.home.pl