ARiMR - 30 lat wsparcia dla podkarpackiej wsi
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) obchodzi w tym roku 30-lecie swojego istnienia, a także 20-lecie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Od momentu powstania w 1994 roku, Agencja przekazała beneficjentom z regionu blisko 17 miliardów złotych, wspierając rolników, przetwórców żywności, przedsiębiorców i samorządy.
Początki działalności ARiMR
Agencja rozpoczęła swoją działalność 18 stycznia 1994 roku. Jej pierwszym zadaniem było udzielanie wsparcia rolnikom poprzez dopłaty do oprocentowania kredytów. Celem było wyciągnięcie ich z pułapki zadłużenia. Rok 1999 był przełomowy – ARiMR została wyznaczona na partnera Polski w negocjacjach z Unią Europejską, co zaowocowało realizacją programu SAPARD. Na podkarpacką wieś trafiło wtedy ponad 302 mln zł, przeznaczonych na przygotowanie Polski do członkostwa w UE.
20 lat w Unii Europejskiej
Integracja Polski z Unią Europejską otworzyła przed naszym krajem liczne możliwości rozwojowe, ale nie uniknęła wyzwań. Dotyczyło to w szczególności restrukturyzacji
i modernizacji rolnictwa. W rezultacie negocjacji akcesyjnych polskich rolników objęto wszystkimi instrumentami Wspólnej Polityki Rolnej UE. Szczególnie ważne było przyznanie polskim rolnikom wsparcia bezpośredniego.
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku, ARiMR przejęła kluczową rolę
w realizacji Wspólnej Polityki Rolnej. Od tego czasu Podkarpacki Oddział Regionalny ARiMR przekazał blisko 9,2 mld zł z tytułu dopłat bezpośrednich, które znacząco wpłynęły na poprawę opłacalności produkcji rolniczej.
W powiecie jarosławskim w 2023 roku zostały wypłacone płatności obszarowe ( w tym: płatności bezpośrednie, płatności ONW, płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne, płatności ekologiczne, płatności zalesieniowe) w kwocie około 61 500 000 zł.
W roku 2024 zostały wypłacone płatności obszarowe zaliczkowe w kwocie około 36 000 000 zł. Płatności końcowe są obecnie realizowane, zostaną wypłacone do końca czerwca 2025 roku.
Od 2004 roku ARiMR zaczęła realizować unijny Program Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Sektorowy Program Operacyjny na lata 2004-2006, gdzie na podkarpacką wieś wpłynęło łącznie ponad 532 mln zł. W 2007 roku Agencji powierzono w znacznej większości realizację unijnego Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – pierwszego, wielkiego programu modernizacyjnego dla polskiego rolnictwa, który wywołał niespotykany od dekad proinwestycyjny impuls na polskiej wsi. Na konta beneficjentów wpłynęło ponad 3,4 mld zł.
Wdrażanie PROW 2014-2020 przyniosło kolejne 3, 1 mld zł.
Tylko na modernizację gospodarstw ARiMR od początku korzystania z funduszy europejskich przekazała rolnikom ponad 385, 6 mln zł. Za te pieniądze polskie gospodarstwa zostały wyposażone m.in. w maszyny i urządzenia rolnicze, powstały lub zostały wyremontowane tysiące budynków gospodarskich. Dzięki środkom przekazanym przez Agencję powstały nowoczesne zakłady przetwórcze, tworzone są grupy i organizacje producentów rolnych, rozwija się przedsiębiorczość na wsi.
Od 2017 roku Agencja jest jedyną instytucją płatniczą w Polsce, odpowiedzialną za dystrybucję zarówno krajowych, jak i unijnych środków finansowych. Stało się to po przejęciu przez ARiMR wszystkich zadań płatniczych oraz części działań związanych z regulacją rynków rolnych od zlikwidowanej Agencji Rynku Rolnego. W ramach środków krajowych od 2014 roku podkarpacką wieś zasiliła kwota ponad 515 mln zł.
Inwestycje na podkarpackiej wsi
Dzięki wsparciu ARiMR podkarpackie gospodarstwa rolnicze zostały wyposażone w nowoczesny sprzęt, powstały nowe budynki gospodarskie, a przedsiębiorcy uruchomili zakłady przetwórcze. Lokalne samorządy zmodernizowały tysiące kilometrów dróg, stworzyły sieci wodociągowe
i kanalizacyjne, a także wybudowały oczyszczalnie ścieków, świetlice i place zabaw. Agencja wspierała również społeczności lokalne, finansując np. działania kół gospodyń wiejskich. Łącznie wsparcie dla KGW to kwota blisko 33 mln zł. W powiecie jarosławskim w Krajowym Rejestrze Kół Gospodyń Wiejskich jest zarejestrrownych 67 KGW.
Pomoc w kryzysach
ARiMR odgrywała ważną rolę w sytuacjach kryzysowych, takich jak susze, epidemia ASF, pandemia COVID-19 czy wojna na Ukrainie. Agencja nie tylko pomagała rolnikom, ale także wspierała przedsiębiorców i społeczności dotknięte trudnościami.
Wpływ na rozwój regionu
Działania ARiMR wpisują się w długofalowe plany rozwoju obszarów wiejskich. Środki przekazywane przez Agencję przyczyniają się do:
- poprawy atrakcyjności obszarów wiejskich dla mieszkańców i inwestorów,
- wspierania zrównoważonego rozwoju sektora rolnego,
- zwiększenia konkurencyjności przetwórstwa rolnego i jakości produktów.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, realizując przepisy ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt wspiera również bezpieczeństwo żywności zgodnie
z wymogami Unii Europejskiej a przez to uzyskanie pełnego dostępu do rynku produktów pochodzenia zwierzęcego innych państw członkowskich UE.
Identyfikacja i rejestracja zwierząt stanowi bardzo ważny element organizacji produkcji oraz nadzoru sanitarnego w gospodarstwach rolnych. Walka ze wzrastająca liczbą zachorowań
i rozprzestrzenianiem się chorób wśród zwierząt w ostatnich latach udowodniły, że skuteczna
i szybka metoda istnieje jedynie przy prawidłowym oznakowaniu. Wpis do centralnego rejestru daje możliwość sprawdzenia pochodzenia i miejsc pobytu zwierzęcia, co w sytuacji zagrożenia może okazać się kluczową informacją.
Na System IRZ składają się następujące elementy:
- rejestr zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stad tych zwierząt,
- środki identyfikacyjne:
- kolczyki (bydło, owce, kozy i świnie),
- kolczyki elektroniczne (bydło, owce, kozy i świnie),
- kapsułki ceramiczne (bolusy) (bydło, owce, kozy),
- wszczepiany transponder (wielbłądowate, jeleniowate, koniowate, bydło, owce, kozy,)
- zwykła lub elektroniczna opaska na pęcinę (owce, kozy)
- tatuaż (jeleniowate, świnie, owce, kozy),
- paszporty bydła, wydawane wyłącznie przy przemieszczaniu bydła do innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego UE,
- księgi rejestracji prowadzone przez posiadacza w siedzibie stada w formie papierowej odrębnie dla poszczególnych gatunków zwierząt,
- dokumentacja przewozowa.
Podsumowanie
Podkarpacki Oddział Regionalny ARiMR od 30 lat odgrywa kluczową rolę w rozwoju wsi
i rolnictwa. Środki przekazane beneficjentom przyczyniły się do modernizacji gospodarstw, rozwoju przedsiębiorczości i poprawy jakości życia na wsi. Dzięki wsparciu Agencji podkarpacka wieś przeszła ogromne zmiany, stając się bardziej nowoczesna i konkurencyjna. Z okazji jubileuszu ARiMR można stwierdzić, że jej działania miały fundamentalne znaczenie dla rozwoju polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich.
Łukasz Panek
Kierownik Jarosławskiego Biura Powiatowego
Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
a